Artikel
“We kunnen tot 80 procent van de spoorballast direct hergebruiken”
Lees meer
)){kind=small}
Bij de betonfabriek van Strukton Prefab in Utrecht moest een stuk spoor worden vernieuwd. Dat was een mooie gelegenheid om op eigen terrein iets nieuws uit te proberen: de bamboe dwarsligger van Dragonwood Rail. Een milieuvriendelijk alternatief voor de traditionele dwarsligger. Hij gaat langer mee en neemt een substantiële hoeveelheid CO2 op. “Als het gaat om innovatie lopen we graag voorop om ons steentje bij te dragen”, vertelt Steffen Horvers, projectleider bij Strukton Rail Short Line.
De nieuwe dwarsligger is gemaakt van bamboevezel. Volgroeide stengels worden samengeperst en verlijmd en zo ontstaat een soort multiplex dwarsligger van bamboecomposiet. Groot voordeel: ze zijn enorm milieuvriendelijk. Thomas Lambooij, mede-eigenaar van Dragonwood Rail legt uit: “Terwijl voor houten dwarsliggers vaak zware chemicaliën worden gebruikt (zoals creosoot) om ze langer goed te houden en bij de productie van betonnen dwarsliggers enorm veel CO2 vrijkomt, heeft bamboe juist een negatieve CO2-uitstoot. Maar liefst 10 ton per kuub en dat is fors. Een mooie bijvangst is dat bamboe ontzettend snel groeit, dit in tegenstelling tot hardhout. Dit gaat op zijn beurt onnodige houtkap tegen.”
De bamboe dwarsligger gaat lang mee, naar verwachting zo’n 50 jaar, maar kost wel wat meer. In vergelijking met Azobé, een hardhoutsoort die we vaak bij wissels gebruiken, zijn ze ongeveer 25% duurder.
Dragonwood is al een aantal jaar actief bezig met producten van bamboecomposiet. “Om ontbossing tegen te gaan en de afnemende sterkte van tropisch hardhout (vanwege het kappen van steeds jongere bomen) op te vangen, zijn we met bamboecomposiet producten begonnen”, vertelt Thomas. “Tijdens de ontwikkeling en het gebruik van deze producten zagen we dat dit materiaal aanzienlijk beter presteert dan tropisch hardhout. Onze producten worden ingezet voor zware industriële toepassingen. En aangezien er nog steeds een flinke hoeveelheid tropisch hardhout in het spoor wordt toegepast, was de stap naar bamboe dwarsliggers een logische.”
De bamboe dwarsliggers zijn uitvoerig getest bij de TU in München tegen de Duitse en Nederlandse normen voor dwarsliggers. Strukton heeft de primeur met de plaatsing van de eerste Dragonwood Rail liggers in het spoor.
Strukton heeft de primeur met de plaatsing van de eerste Dragonwood Rail liggers in het spoor
“De Dragonwood Rail dwarsliggers van bamboecomposiet zijn verkrijgbaar in verschillende diktes, maar de standaardmaat heeft onze voorkeur”, vertelt Steffen. “Wanneer we een dunnere, wellicht goedkopere variant zouden toepassen, moeten we ook weer rekening houden met de lengte van onze kraagschroeven die we erin draaien. Niet handig, we willen zo min mogelijk ‘specials’.”
Op het industriespoor van Strukton Prefab Beton hebben we als proef vijf bamboe dwarsliggers geplaatst. Steffen: “Uiteraard brengen we niet zomaar iets de baan in. De dwarsliggers zijn uitvoerig getest. Er zijn trekproeven gedaan; hoe vast zit een kraagschroef? En er zijn duwproeven gedaan om de weerstand van het product te meten.” Uitvoerder André van den Broek van Strukton Rail is enthousiast: “Ze zien er mooi en degelijk uit, en zijn hard om in te boren om de platen vast te zetten.”
Steffen ziet zeker toekomst in bamboe dwarsliggers. “Ze worden nu nog geproduceerd in China – bamboeland bij uitstek. Je zit dus wel met de kosten en de milieubelasting van het transport, maar er zijn initiatieven om binnen Europa een bamboekwekerij op te zetten. Met een productie in ons eigen werelddeel worden dwarsliggers van bamboecomposiet alleen nog maar aantrekkelijker.”
“We zijn bij Strukton Rail Short Line vooral geïnteresseerd in het toepassen van bamboe dwarsliggers in wissels,” vervolgt Steffen, “omdat we daarvoor, in tegenstelling tot recht doorgaand spoor, meestal hout gebruiken en geen herbruikbare betonnen liggers. Inmiddels zijn we al bezig om op een nader te bepalen locatie houten dwarsliggers van bamboecomposiet voor een complete wissel te gebruiken. We gaan kijken hoe dat zich dan houdt.”
Met dit initiatief dragen wij bij aan SDG 12 (verantwoorde consumptie en productie) en SDG 13 (Klimaatactie). SDG staat voor ‘Social Development Goal’. Het zijn de duurzame doelstellingen van de Verenigde Naties die moeten leiden tot een betere wereld in 2030. Bij Strukton dragen wij actief bij aan de SDG’s, waarbij wij ons focussen op SDG 7, 8, 9, 12, 13, 15 en 17.
De bamboe dwarsligger is onze duurzame daad #147